سفر به شهر مادها

نوشیجان تنها اثر مادها در ایران با 2800 سال قدمت

این بار در سفر به همدان تصمیم بر بازدید از تپه باستانی نوشیجان گرفتم . اگر از اراک به سمت همدان بیائید،18 کیلومتر مانده به ملایر سمت چپ جاده، بلندای نوشیجان را می توانید ببینیدکه با 3 کیلومتر فرعی، البته با جاده ای خوب، راه رسیدن به این اثر باستانی است که از چند نظر در مطالعات تاریخی دارای اهمیت است که یکی از آنها نمودن گوشه ای از معماری دوره مادهاست، دوره ای که کمبود اطلاعات باستانشناسی از آن فقط در در زمینه معماری نیست و در خیلی از جوانب تاریخی و فرهنگی آن دوره با نادانسته های  بسیاری در مورد پدران خود در این بازه از تاریخ روبرو هستیم

از کلی‌ترین مشخصات این بنا می‌توان به خشتی بودن آن اشاره کرد در حقیقت تپه نوشیجان از جمله آثار خشتی منحصر به فرد بر جا مانده از تمدن های پیش از هخامنشی در ایران است که ظاهرا بیشتر کاربرد نظامی داشته است. بقایایی که به دوره ی عصر آهن 3 و سپس تمدن مادها برمی گردد. تپه نوشیجان حدود 2800 سال قدمت دارد و در سال 1343 خورشیدی توسط دیوید استروناخ مورد شناسایی قرار گرفت

این اثر مانند اکثر تپه‌های باستانی یا بناهای تاریخی، چه آنهایی که ویران شده‌اند و چه آنهایی که هنوز کاربری دارند مورد استفاده سلسله های مختلفی بوده است که آثار تمدن ماد، هخامنشی و اشکانی در لایه های مختلف آن شناسایی شده است و مهمترین و باستانی ترین لایه مربوط به سکونت اقوام ماد در این تپه از نیمه دوم قرن هشتم قبل از میلاد مسیح تا نیمه ی اول قرن ششم قبل از میلاد است. آثار دو دوره ی دیگر در لایه های سطحی تر قرار داشته است. مجموعه ی نوشیجان 80 متر طول، 30 متر عرض و مرتفع ترین بخش آن 37 متر ارتفاع دارد

استروناخ معتقد است که دژ نوشیجان یکی از قلعه های تدافعی حکومت مرکزی ماد بوده است که جهت دفاع از مرزهای غربی در مقابل هجوم اقوام قدرتمند بین النهرین از جمله حکومت آشور ساخته شده است. وجود دو آتشکده در این مکان مؤید این مطلب است که علاوه بر اهداف نظامی، اعمال مذهبی و نیایش نیز در این مکان صورت می گرفته است

در مسیر حرکت به همدان نرسیده به ملایر سمت چپ جاده، تپه های بزرگ نوشیجان با آغوش باز پذیرای دوستداران میراث کهن ایران زمین است

منبع: سفرنامه گردشگری باد صبا